“En, wat weet jij precies van messen slijpen?”. Deze vraag kreeg ik in de eerste werkweek bij Sharp As A Knife. Een beetje knullig zei ik “ja dat deed mijn vader altijd” terwijl ik net nog uitgebreid verteld had over mijn santokumes, hakmes en andere interessante messen die ik in mijn keukenla heb liggen. Conclusie, ik wist niks van messen slijpen en werd naar Henk gestuurd. Henk is de vertegenwoordiger van onze leverancier Homeij en is dé expert als het gaat om slijpen. Anderhalf uur lang (geen grap) kreeg ik de verkorte versie (echt geen grap) van hoe je messen slijpt, waarom je messen slijpt en zelfs nog een beetje praktijk met een slijpstaaf of slijpmachine.

In één les heeft hij me niet alleen de belangrijkste dingen over slijpen uitgelegd, hij heeft me ook enthousiast gekregen. Vol zelfvertrouwen ging ik na werk thuis driftig aan de slag met het slijpen van mijn eigen messen. Eigenlijk zou iedereen les van Henk moeten krijgen, maar omdat deze man geen tijd heeft om zich dagelijks om ons ‘leken’ te bekommeren, zal je het mijn tips moeten doen. Als je eenmaal de smaak te pakken hebt, gaat dit klusje ook nog eens leuk worden!

Waarom slijp je een mes?

Het begint allemaal bij de waarom-vraag, want dit maakt een hoop duidelijk over het onderhoud. Je mes slijpen moet een keer in de zoveel tijd, afhankelijk van hoe vaak je er gebruik van maakt. Elk mes wordt op den duur bot, ongeacht de kwaliteit of prijs. De verschillende staalsoorten, de kwaliteit en het onderhoud hebben allemaal invloed op hoe snel een mes bot wordt. Een duurder kwaliteitsmes is natuurlijk een goede investering, maar geen vrijbrief voor het klusje slijpen. Je messen onderhouden doe je niet alleen zodat het makkelijker snijdt. Een scherp mes kan ongelukken voorkomen, omdat je minder kracht op je mes hoeft te zetten. Een goed onderhouden mes heeft minder kans op beschadigingen, waardoor het langer meegaat.

4 Belangrijke onderhouds tips voor keukenmessen

• Reinig je mes direct na elk gebruik
• Was je mes met een lauw sopje en droog het meteen
• Laat je mes nooit nat op het droogrek liggen
• Stop het niet in de vaatwasser (zout, maar ook etenswaren als citroen, tasten het staal aan)

Het verschil tussen Aanzetten en Slijpen van messen

Over de termen aanzetten en slijpen, bestaat veel verwarring (lees, bij mij was veel verwarring). Ik wist helemaal niet dat het slijpen van messen in twee stappen moest, laat staan het verschil hiertussen. Belangrijk om te weten: een mes aanzetten, wetten en polijsten betekenen hetzelfde. Na het slijpen van je mes, is het geslepen deel nog ruw. Wanneer je het mes in de gewenste hoek geslepen hebt, gebruik je een aanzetstaal om er voor te zorgen dat je mes weer scherp wordt. Het ruwe gedeelte bestaat uit kleine oneffenheden, ook wel braampjes genoemd. Het aanzetten van je mes betekent dat je die braampjes weghaalt, en het lemmet glad maakt. Het aanzetten gebeurt op dezelfde manier als slijpen, met een hoek (van twintig graden) die je aanhoudt. Wanneer je beide stappen doorlopen hebt, is je mes weer klaar voor gebruik.

Hoe weet ik of mijn mes bot is?

Misschien denk je nu “maar mijn mes snijdt nog prima, ik duw gewoon wat harder”. Zoals je hierboven hebt gelezen, is hij waarschijnlijk botter dan je schoonmoeder en is het zelfs gevaarlijk (je mes, niet je schoonmoeder). Om te bepalen of je mes bot is, kun je het op twee manieren testen. Allereerst is er de papiertest, waarmee je kunt testen of je het mes moet aanzetten. Deze test doe je als volgt:

1. Pak een A4tje met je ene hand stevig vast.
2. Hou je mes in de andere hand (de hand waar je altijd mee snijdt).
3. Zet het mes op de rand van het papier en snij met een vloeiende beweging naar beneden. Zet hierbij geen druk!
4. Snij je met gemak er doorheen? Dan is je mes scherp. Kom je er niet doorheen of scheurt het papier? Dan moet je je mes aanzetten.
5. Doe de test nogmaals na het aanzetten van je mes.

De tweede test is de tomatentest. Deze test is een goede manier om te testen of je je mes niet alleen moet aanzetten, maar ook moet slijpen. De tomatentest gaat als volgt:

1. Leg een tomaat op een snijplank en hou deze vast met je niet snijdende hand, zodat hij niet wegrolt (let op je vingers!)
2. Hou je mes in de andere hand (de hand waar je altijd mee snijdt).
3. Probeer nu met een lichte beweging door de tomaat te snijden.
4. Komt je mes niet door de tomaat? Dan is het mes bot en zal je het zowel moeten slijpen als aanzetten (alleen aanzetten heeft geen zin!)
5. Doe na het slijpen en aanzetten van je mes nogmaals de test. Slaag je in één keer? Dan is je mes weer haarscherp!

Welke slijptechniek kies je voor keukenmessen?

De keuze in slijp- en aanzetmiddelen is ruim. Om te bepalen wat je het beste kunt gaan gebruiken moet je je afvragen wat je precies wilt gaan slijpen. Wanneer je bijvoorbeeld alleen je zakmes wilt slijpen, kun je een kijkje nemen bij de zakmesscherpers. Victorinox heeft een speciaal slijpsysteem uitgebracht voor hun eigen zakmessen en multitools. Wil je net als ik je keukenmessen eens fatsoenlijk onderhouden? Er zijn veel opties en verschillende merken hiervoor verkrijgbaar. Je voorkeur voor handmatig of machinaal slijpen speelt ook mee in je keuze voor het te gebruiken slijp- en aanzetmiddel. Handmatig slijpen heeft het voordeel dat je zelf je hoek kunt bepalen, waardoor het op alle messen toegepast kan worden. Het nadeel is dat het enige oefening vergt, en het kost vaak meer energie en moeite.

Nu je helemaal bijgepraat bent over de ins en outs over slijpen, is het tijd dat je eens kritisch naar je messenblok kijkt. Als je net zo trots bent als ik op je geslepen mes, tag ons!

Instagram/facebook/youtube